Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Quốc gia - Đền Cả xã Hoa Thành, Yên ThànhĐền Cả được khởi dựng từ đời Lý, trùng tu, mở rộng vào thời hậu Lê, là ngôi Đền cổ lớn và linh thiêng bậc nhất trong vùng, chí ít là trong xã Tràng thành xưa. Theo lịch sử cũng như phả Đền truyền lại, Đền Cả thờ các vị Thần Cao Sơn, Cao Các, sau đó rước phối thờ Uy Minh Vương Lý Nhật Quang, Bạch Y Công Chúa và các vị Phúc Thần có công “ Bảo quốc hộ dân”; Phối thờ ở Đền Cả còn có Long Ngai, bài vị các vị Đại khoa, các vị được Nhà nước phong khôi, phong sắc Thần như: Thám Hoa Phan Tất Thông, Thám Hoa Phan Duy Thực, Sơn quân công Phan Cảnh Quang...và các vị Thủy Tổ, Triệu Tổ của các dòng họ lớn có công với quê hương, đất nước. Năm 2012 Di tích Đền Cả được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận xếp hạng Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật; năm 2022 được UBND tỉnh Nghệ An công nhận sản phẩm du lịch OCOP 3 sao, hiện nay Đền Cả là điểm đến tham quan, du lịch của du khách gần xa, nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh cho nhân dân trong vùng.
Theo thông lệ xưa, vào các ngày 13, 14, 15, 16 tháng Giêng âm lịch nhân dân huyện Yên Thành nói chung, xã Hoa Thành nói riêng lại nô nức tổ chức lễ hội Đền Cả; từ năm Đinh Dậu 2017, lễ hội Đền Cả được tổ chức theo quy mô cấp huyện vào các năm Tý, Ngọ, Mão, Dậu, các năm khác do xã Hoa Thành tổ chức.
Lễ hội Đền Cả là một nét đẹp về sinh hoạt cộng đồng làng xã, là dịp nghỉ ngơi giải trí, giao lưu và thỏa mãn nhu cầu tâm linh, ngưỡng vọng của người dân Yên Thành và du khách gần xa.
Thực hiện Thông báo số 01/TB-UBND, ngày 03/01/2023 của UBND huyện Yên Thành về tổ chức các lễ hội trên địa bàn huyện Yên Thành năm 2023, từ ngày 03/02 đến ngày 06/02/2023 (tức từ ngày 13 đế ngày 16 tháng Giêng năm Quý Mão), huyện Yên Thành phối hợp với xã Hoa Thành đã tổ chức Lễ hội Đền Cả năm 2023.
Về dự lễ có đồng chí Nguyễn Quý Linh - Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện; đồng chí Trần Thị Bình - Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy; đồng chí Phan Văn Tuyên - Chủ tịch UBND huyện; các Phó Chủ tịch HĐND, UBND huyện; đại diện các ngành, đoàn thể cấp huyện Yên Thành; các đồng chí Thường trực Đảng ủy, Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐND, UBND xã Hoa Thành; đại diện lãnh đạo Đảng ủy, UBND và công chức Văn hóa các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Yên Thành cùng nhân dân xã Hoa Thành và du khách thập phương.
Lễ rước của 12 dòng họ lớn ở xã Hoa Thành
Con cháu rước kiệu Thủy Tổ, Triệu Tổ của các dòng họ lớn về sân hội để làm Lễ
Chương trình văn nghệ chào mừng
Đồng chí Phan Văn Tuyên - Chủ tịch UBND huyện Yên Thành đánh trống khai lễ
Đồng chí Nguyễn Khắc Đức - Chủ tịch UBND xã Hoa Thành, Phó Trưởng ban tổ chức tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu và khai mạc lễ hội
Đại biểu huyện Yên Thành, xã Hoa Thành, các xã, thị trấn, con cháu các dòng họ, nhân dân và du khách thập phương về dự lễ hội và dâng hương tại Di tích
Đọc diễn văn tại Lễ hội Đền Cả xã Hoa Thành năm 2023, đồng chí Hoàng Danh Truyền - Phó Chủ tịch UBND huyện, Trưởng ban tổ chức Lễ hội nhấn mạnh: Tuy còn gặp nhiều khó khăn, nhưng Đảng bộ, nhân dân xã Hoa Thành nói riêng, huyện Yên Thành nói chung luôn phát huy tinh thần yêu nước của cha ông để lại, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ, xứng đáng là vùng đất địa linh nhân kiệt. Việc tổ chức lễ hội Đền Cả đã chứng minh cho truyền thống văn hóa và sức mạnh đoàn kết, chung tay một lòng của cán bộ và nhân dân huyện Yên Thành, thể hiện một quyết tâm sâu sắc trong việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII, đó là ra sức phấn đấu xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc. Trong niềm vui của những ngày hội, trong không khí náo nức của toàn dân, Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân huyện nhà cố gắng nỗ lực trong việc tổ chức phục hồi lễ hội truyền thống, góp phần nâng cao đời sống văn hóa cho người dân, đáp ứng ngày càng cao nhu cầu hưởng thụ văn hóa tâm linh của đông đảo nhân dân trong vùng và du khách thập phương.
Đồng chí Hoàng Danh Truyền - Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Thành,
Trưởng ban tổ chức đọc diễn văn tại lễ hội
Lễ hội Đền Cả năm 2023, có các hoạt động phần hội, gồm: Giải đẩy gậy nam, nữ; Giải bóng chuyền nữ; Giao lưu trống tế giữa các dòng họ trong huyện; Giải kéo co nam, nữ; Giải cờ thẻ, giải đẩy gậy năm, nữ, đêm công diễn văn nghệ của đoàn Văn công Quân khu IV. Phần lễ, gồm: Lễ khai quang, lễ yết cáo, lễ rước, lễ mít tinh (tân lễ), lễ đại tế (cổ lễ) và lễ tạ được tổ chức trang nghiêm theo đúng tập quán truyền thống của địa phương.
Giao lưu trống tế lễ truyền thống của các dòng họ trong huyện Yên Thành
Các kỳ thủ trong tỉnh tham gia giải cờ thẻ tại lễ hội Đền Cả
Giải bóng chuyền nữ các đội mạnh huyện Yên Thành tại lễ hội
Giải đẩy gậy tại lễ hội
Ban tổ chức tổng kết và trao giải thưởng
Trang thông tin điện tử xã Hoa Thành - Huyện Yên Thành - Nghệ An
